جستجوی مفهوم پرستاری در متون اسلامی

مقدمه: پرستاری از بیماران، یک نیاز اساسی جهت بازگرداندن سلامتی به جامعه است. پرستاری از واجبات کفایی دین است و در گروی داشتن اطلاعات علمی همراه با ضمانت اجرایی و داشتن وجدانی آگاه، اخلاقی انسانی و اسلامی است. این پژوهش با هدف جستجوی مفهوم پرستاری در متون اسلامی انجام شده است. روش: این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا در راستای جستجوی مفهوم پرستاری در متون اسلامی است. بدین منظور مستندات و متون اسلامی از جمله قرآن کریم، نهج البلاغه، احادیث و وبگاه های پارسی داگ، هدابلاگ، ایگنا، نورمگ، پرواز، یاسین و همچنین وبگاه های عربی زبان معتبر غررالحکم، اصول کافی و قرب الاسناد از سال 1370 تا سال 1391 با واژه های کلیدی پرستیدن، پرستار، مراقبت، جستجو و مورد مطالعه قرار گرفت. عباراتی که این واژه ها را داشتند به صورت واحدهای معنایی انتخاب شده و به روش تحلیل محتوای کیفی ضمنی و آشکار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در بررسی متون اسلامی، تعداد 453 واحد معنایی استخراج شد. در روند تحلیل داده ها و استخراج زیرطبقات، طبقات و درون مایه ها، تعداد 56 زیرطبقه، 14 طبقه و 4 درون مایه استخراج شد. درون مایه های استخراج شده شامل «موازین اخلاقی» [(7 طبقه) با نام های «اخلاق»، «مهربانی و همدلی»، «فروتنی و احترام به بیمار»، «نیکوکاری»، «صبر و پایداری»، «تقوا و بخشش»]، «توانمندی» [(3 طبقه) با نام های «شایستگی»، «آگاهی، مسؤولیت پذیری» و «تعهد»]، «مراقبت ایمن» [(3 طبقه) با نام های «مراقبت»، «رفع نیاز ایمنی» و «ایمنی در مراقبت»] و «ارتباط» بود. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که پرستاری حرفه ای مقدس است که باید در بستر فرهنگی و اسلامی بر اساس رعایت موازین اخلاقی، توانمندی بالا، با ارائه مراقبت های ایمن و داشتن ارتباط مؤثر با همکاران و بیماران انجام شود . بنابراین آموزش این مفهوم از دیدگاه اسلام به دانشجویان پرستاری و آموزش ضمن خدمت آن به پرستاران بالین، به منظور بسترسازی مفهوم پرستاری از دیدگاه اسلام توصیه می گردد.